Беларуская кухня. Модуль 2

Зацірку гатавалі з пшанічнага, грэцкага ці ячнага прэснага цеста, якое праціралі праз рэшата або паміж рук. Класічнай лічылася малочная зацірка без мяса. Страва была не вельмі спажыўной, таму з’явілася прымаўка: “Лахман не адзежа, зацірка не ежа”.

Для прыгатавання заціркі спатрэбіцца:

• 1,5 шклянкі мукі,
• 1-2 яйкі,
• 40 г сметанковага масла,
• 6-7 шклянак малака,
• соль.

Прыгатаванне

Прасеяную пшанічную муку падсмажыць на патэльні без масла да светла-карычневага колеру, дадаць трошкі вады, яйка, масла, соль, старанна перацерці.
Атрыманыя камячкі цеста засыпаць у посуд з кіпячым малаком. Варыць 5–7 хвілін на невялікім агні, памешваючы. Дадаць соль на смак.

Халаднік – кіслая страва з бацвіння, буракоў, сныці, шчаўя, якія спачатку адварваліся, потым дробна наразаліся, разводзіліся квасам, сыроваткай, гатаванай вадой с воцатам і дапаўняліся крышанай цыбуляй і агурком.

Для прыгатавання спатрэбіцца:

• 800 г буракоў,
• 2 свежыя агуркі,
• 2 яйкі,
• 120 г зялёнай цыбулі,
• 4 ст. л. смятаны,
• цытрынавая кіслата або воцат, соль, перац, гваздзіка, цукар, кроп.

Прыгатаванне

Абабраныя буракі варым 1,5 гадзіны, рэжам саломкай або кубікамі.

Гатуем марынад: у посуд наліць 0,5 л вады, дадаць па адной чайнай лыжцы солі і цукру, цытрынавую кіслату або 80 г яблычнага ці спіртавага воцату, перац, гваздзіку. Марынад трэба давесці да кіпення, заліць ім буракі і паставіць у холад на 8–12 гадзін.

У кожную талерку пакласці 1-2 сталовыя лыжкі марынаваных буракоў, парэзаныя агуркі, зялёную цыбулю, кроп. Наліць 250–300 г гатаванай халоднай вады і 1-2 ст. лыжкі марынаду. Усё перамяшаць, пакласці палову варанага яйка і лыжку смятаны.

Мачанка, як і падобная да яе верашчака, – падкалочаная мукой страва з салам, мясам і каўбасой, у якую макалі бліны і аладкі. Мачанка, якую называлі таксама мыканінай і маканінай, заўсёды збірала за сталом усю сям’ю.

Для прыгатавання спатрэбіцца:

• 500 г каўбасы,
• 500 г мясных рабрынак,
• 100 г несалёнага сала,
• 100 г грудзінкі або бекону,
• жменя сушаных грыбоў,
• 2 цыбуліны,
• 2 ст. лыжкі мукі,
• соль, перац на смак.

Прыгатаванне

Грыбы нанач замачыць, потым адварыць у падсоленай вадзе, булён адцадзіць. Каўбасу і рабрынкі падсмажыць.

На другой патэльні падсмажыць дробна парэзанае сала, дадаць цыбулю. Калі яна стане залацістай, дадаць адвараныя і парэзаныя грыбы. У канцы дадаць парэзаны кубікамі бекон.

У сацейнік пакласці лыжку свінога тлушчу або сметанковага масла і падсмажыць на ім муку да залацістага колеру. Уліць грыбны булён, дадаць цыбулю з грыбамі і каўбасу з рабрынкамі, пасаліць, паперчыць. Закрыць накрыўкай і на паўгадзіны паставіць у духоўку пры 180° С.

За той час, пакуль страва «даходзіць», спячы бліны.

Дранікі – адна з самых вядомых і любімых беларускіх страў. Яны сталі папулярнымі яшчэ ў XIX стагоддзі. Дарэчы, страва гэта вельмі сытная, таму раней дранікі елі на снядак, а не вечарам.

Для прыгатавання спатрэбіцца:

• 1,5 кг бульбы,
• 1 цыбуліна сярэдняга памеру,
• 2 яйкі,
• 0,5 ч. лыжкі солі,
• мука.

Прыгатаванне

Бульбу надраць на тарцы, сцадзіць лішні сок. Патаркаваць туды ж цыбуліну, разбіць 2 яйкі і дадаць солі. Старанна перамяшаць, дадаць муку, каб атрымалася бліннае цеста.

Выпякаць бліны на алеі да атрымання залацістага колеру.

Выкласці спечаныя бліны ў рондаль або керамічны посуд, разрэзаць на 4 часткі і заліць смятанай (калі заліўку зрабіць на падсмажанай цыбулі з сушанымі баравічкамі, то гэта ўжо будзе святочная страва).

Потым рондаль закрыць накрыўкай і на 20 хвілін паставіць у духоўку пры тэмпературы 150° С.

Страва, якая асабліва падабаецца мужчынам, таму что мяса гатуецца адным вялікім кавалкам і атрымліваецца вельмі сакавітым.

Для прыгатавання спатрэбіцца:

• 800 г свініны,
• 2 ст. лыжкі тлушчу,
• 3 цыбуліны,
• 12 бульбін,
• соль, кмен.

Прыгатаванне

Мяса (адным кавалкам) пасыпаць соллю, перцам, абсмажыць з усіх бакоў на моцна разагрэтым тлушчы.

Перакласці на бляху, уліць тлушч, што застаўся ад смажання, пасыпаць кменам, дадаць нарэзаную кружкамі цыбулю, 3-4 ст. лыжкі вады і паставіць у духоўку.

Запякаць, паліваючы сокам, які ўтварыўся, да таго часу, пакуль мяса дойдзе да напаўгатоўнасці.

Бульбу прыкладна адной велічыні абабраць, памыць, пасыпаць соллю і пакласці на бляху разам з мясам і, працягваючы паліваць, запякаць да гатоўнасці.

Гатовае мяса тонка нарэзаць, абкласці запечанай бульбай. Падаваць з кіслай капустай.

Беларускую кухню цяжка ўявіць без страў з грыбамі. У кожнай запаслівай гаспадыні ў любую пару былі і сушаныя баравічкі, і салёныя апенькі.

Для прыгатавання спатрэбіцца:

• 800 г бульбы,
• 500 г грыбоў (пажадана свежых),
• 120 г сала або 4 ст. лыжкі таплёнага масла,
• соль, перац, лаўровы ліст, пятрушка

Прыгатаванне

Ачышчаныя і прамытыя грыбы абліць варам, парэзаць і абсмажыць на сале або масле разам з нашаткаванай цыбуляй.

Бульбу абабраць, нарэзаць вялікімі скрылікамі, пакласці разам з грыбамі ў жароўню. Дадаць соль, перац, уліць ваду і тушыць на слабым агні да гатоўнасці. У канцы тушэння пакласці лаўровы ліст, пятрушку.

Замест свежых грыбоў можна ўзяць сушаныя (50 г). Іх трэба загадзя замачыць, адварыць, нарэзаць і абсмажыць.

Якія толькі стравы беларусы не гатавалі з бульбы! Ад дранікаў ды клёцак зразы адрозніваюцца тым, што іх робяць з варанай бульбы, а не толькі з сырой дранкі.

Для прыгатавання спатрэбіцца:

• 1 кг бульбы,
• 300 г ялавічыны,
• 130 г сала,
• 2 цыбуліны,
• соль, перац.

Прыгатаванне

Палову бульбы абабраць, надраць на тарцы. Рэшту зварыць у лупінах, абабраць, прапусціць праз мясарэзку, перамяшаць з сырой цёртай бульбай, пасаліць.

Ялавічыну адварыць, прапусціць праз мясарэзку, змяшаць з падсмажанай цыбуляй, перцам і соллю.

З бульбяной масы сфарміраваць плоскія кружкі, пакласці на сярэдзіну фарш, краі зашчыпаць, надаўшы зразам авальную форму. Абсмажыць з усіх бакоў на сале.

Кугель – беларуская страва з яўрэйскай гісторыяй. Гэта нешта сярэдняе паміж пудынгам і запяканкай. Гатаваць кугель проста, а есці смачна.

Для прыгатавання спатрэбіцца:

• Малады кабачок або цукіні,
• 2 бульбіны,
• 2 морквіны,
• 3 ст. лыжкі мукі,
• 3 зубкі часнаку,
• 3 яйкі,
• кроп, соль, куркума.

Прыгатаванне

На буйнай тарцы нацерці вымытую і абабраную гародніну. Часнок і кроп дробна парэзаць і дадаць у гародніну. Пасаліць, дадаць куркуму, яйкі, муку і перамяшаць.

У форму для выпякання, змазаную алеем, выкласці сумесь і запякаць у духоўцы, нагрэтай да 180° С, да атрымання залацістай скарыначкі.

Камы гатавалі з адваранага гароху, бобу ці бульбы, якія таўклі ў ступе да атрымання пэўнай клейкасці. Потым фармавалі камякі, якія ставіліся ў печ для атрымання апетытнай скарыначкі. Камы былі поснай стравай, выкарыстоўваліся на заедкі ці перакускі і браліся ў дарогу.

Для прыгатавання спатрэбіцца:

• 100 г гароху,
• 100 г свіной грудзінкі скрылікамі,
• 1 ст. лыжка алею,
• 20 г белай фасолі,
• 20 г чырвонай фасолі,
• 1 ст. лыжка паніровачных сухароў,
• соль, перац на смак.

Прыгатаванне

Гарох і белую фасолю замачыць на 6-7 гадзін, адварыць у пасоленай вадзе да поўнай гатоўнасці і разамнуць у кашу, дадаючы соль і перац.

Асобна адварыць замочаную чырвоную фасолю.

З кашыцы сфармаваць невялічкія «галкі» (шарыкі), паклаўшы ў сярэдзіну кожнай адну чырвоную фасоліну, абгарнуць у тонка нарэзаную грудзінку і падсмажыць. Падаваць са смятанай, зелянінай, грыбамі.

На інтэрнэт-старонцы Беларуская кухня вы знойдзеце яшчэ шмат рэцэптаў страў беларускай кухні:

• Першыя стравы
• Мясныя стравы
• Стравы з рыбы
• Стравы з бульбы
• Стравы з агародніны і грыбоў
• Стравы з яек, малака, мукі і круп
• Салодкія стравы і напоі

Прайшоўшы па спасылцы #беларускаякухня, таксама можна знайсці шмат рэцэптаў традыцыйных беларускіх страў і прасачыць за працэсам ім гатоўкі.